Alzheimer Hastasına Bakım Önerileri
İleri seviye Alzheimer olan bir hastanın bakımında ancak bir uzman yardımı gerekebilir. Fakat yine de bu hastaların bakımları oldukça zor olmasından ötürü, aile üyeleri bakım konusunda bazen eksik kalabilmektedir. Bu noktada uzman desteğinden ziyade birkaç ufak noktaya dikkat edildiği taktirde, bakım süreci çok daha kolay olacaktır.Aslında sadece unutkanlıkla başlayan Alzheimer, durumlara göre farklı problemlere yol açabilir. Bu problemler, parayı olması gerekenden farklı kullanmak, agresiflik, şiddet eğilimi, sinirlilik, ruh halinde farklı değişiklikler, aşırı endişelenme, empati duygusundan yoksunluk ve çeşitli bozukluklar olarak sıralanabilir.
Hastalık ilerledikçe sadece unutma ve bu problemler dışında, karşıdaki insanı tanımama, aynı cümleleri tekrarlama, amaçsız yolcuklar, konuşma sorunları ve düşüncede karmaşa gibi birtakım problemler de başlayabilir. Özellikle ileri düzey Alzheimer ya da hastalığın bazı şiddetli evrelerinde hasta kendisiyle ilgilenemeyecek duruma gelebilir. Hatta belirli oranlarda yatağa bağımlı hale bile gelebilir. İşte böyle durumlarda uygulanacak on tavsiyeyle birlikte hem hasta konforu ve sağlığı hem de bakan kişinin konforu ve sağlığı olumlu düzeyde artacaktır. Bu hastaların bakımı zor ve yıpratıcıdır. Bu anlamda hastaya bakan yakınlar da psikolojik olarak bunalıma girebilirler. Bu durumda şu unutulmamalıdır ki Alzheimer hastaları, yaptıkları eylemleri bilerek ve isteyerek yapmazlar.
Hastayla İletişim
Alzheimer hastalığının en temel problemlerinden birisi de iletişim sıkıntılarıdır. Özellikle ileri safha Alzheimer hastaları konuşmaz hale gelebilirler. Fakat genel olarak anlamsız cümleler, kelimeleri ve düşünceleri toparlayamama, doğru kelimeleri seçmekte zorlanma ve sürekli cümle tekrarları gibi iletişim problemleri yaşanmaktadır. Bu noktada hastanın bakımını üstelenen kişi, bu durumdan sıkılabilir. Sıkılmayı bir kenara bırakın, hastayla iletişim kuramadan bir bakım gerçekleştirmekte bir hayli zordur. Bu durumda hastayla doğru iletişim sayesinde, iletişim problemlerinin giderilmesi olanaklıdır. Özellikle yanlış cümleler veya kelimeler asla düzeltilmemelidir. Bu durum, hasta psikolojisine ciddi zararlar verebilir. Hastada utanma, huzursuzluk ve ruhsal sıkıntı hali oluşabilir. Bu durumda da hasta ciddi bir yalnızlık buhranına kapılabilir. Zaten birtakım zihinsel sorunları bulunan bir hastanın, ruhsal birtakım bunalımlar yaşaması da Alzheimer hastalığının daha da ilerlemesine sebep olur.
Hasta Güvenliğinin Sağlanması
Alzheimer hastaları ilk evrelerde olmasa da sonraki evrelerde ciddi vücut kontrolünü kaybetme sorunuyla karşılaşabilirler. Bunun sonucunda duyu yetilerinde ve dengede ciddi derecede azalma görülebilir. Bütün bunlara bağlı olarak da hasta, düşebilir, kendini yaralayabilir, evden kaçabilir ve kendisine zarar verebilir duruma gelebilir. Bu durumda hastanın zarar görmemesi adına bazı önlemler almak gerekecektir.
- Tehlikeli eşyaları ortadan kaldırın.
- Evde zarar görebileceği alanlara girişini kısıtlayın.
- Kaygan zemin olmamasına dikkat edin.
- Ev düzeni içerisinde rahat hareket alanı oluşturun.
- Düşme riskine karşı pencereleri güvene alın.
- Evdeki ışık dengesini ayarlayın.
- Elektrikle ilgili tehlikeleri minimize edin.
- Kapılar ya da pencerelere kilit takın.
Sürekli Dolaşan Hasta
Alzheimer hastaları genellikle canları sıkıldığı için bu eylemi gerçekleştirirler. Onun enerjisini boşaltması için günlük bir saat kadar dışarıda, ayağında rahat bir ayakkabı olacak bir şekilde gezdirmek, ona iyi gelecektir. Ayrıca ev içinde yine güvenlik önlemleri alarak onun hareket etmesine izin vermelisiniz. Bunun yanında, farklı aktivitelerle birlikte sıkılmasının da önüne geçebilirsiniz. Fakat çok fazla hareket etmesi durumunda, olması gerekenden fazla enerji tüketebilir. Bu yüzden dolaşırken enerji veren ve sağlıklı besinlerle öğünleri takviye edebilirsiniz.
Hastanın Beslenmesi
Özellikle Alzheimer hastaları yemek yemekten sıkılabilir. Bu esnada çok hareketli olması, hastaya bakan kişi için çok yorucu olabilir. Bunun önüne geçmek adına, az az ama sık sık besin almasını sağlayabilirsiniz. Bunun yanında beslenme öğünlerini düzenlemek de hastanın bir rutin kazanmasını sağlayacaktır. _Bunların yanında Alzheimer hastaları, çok sık kabızlık gibi sorunlarla karşılaşmaktadır. Bunun önüne geçmek adına da gün içinde en az sekiz bardak sıvı almasını sağlayabilirsiniz. Bazı hastalarda yutma ve yutkunma gibi sorunlar baş gösterebilir. Böyle bir sorun oluştuğu zaman, hasta bekletilmeden ilgili bir hekime muayene ettirilmelidir.
Kuşku ve Suçlama Eğilimindeki Hasta
Özellikle hasta, eşyalarının kaybolması durumunda bu duygu durumlarına girebilir. Bu durumun önüne geçmek adına, eşyaların her zaman yedeklerini bulundurmak faydalı olacaktır. Ayrıca farklı durumlardan ötürü suçlama gibi duygu durum değişikliklerine karşı, kendinizi savunmak işe yaramayacaktır. Çünkü Alzheimer hastaları bu mantıklı savunmalarını anlayamazlar. Bu nedenle de daha fazla agresifleşebilirler. Bunun önüne geçmek adına “bakarız” gibi daha sakinleştirici ve nötr kelimeler kullanabilirsiniz.
Agresif ve Saldırgan Hasta
Alzheimer hastaları genellikle etrafında değişen durumlar karşısında, bu tarz bir ruh haline bürünerek saldırganlaşır. Bunlar, hastanın kendisini güvenli hissetmemesi, daha önce karşılaşmadığı bir kişi ya da olayla karşılaşması, daha önce duymadığı bir ses duyması ya da bunlara benzer durumlardır. Bu durumlar karşısında, hastaya karşı sakin ve huzurlu bir ses tonuyla yaklaşmalı ve onu sakinleştirmelisiniz. Ayrıca hangi durumlara karşı hangi tepkileri verdiğini kontrol ederek de agresifliğinin önüne geçebilirsiniz.
Hastada Depresyon
Hastalığın ilk evrelerinde görülen bir duygu durumudur. Genellikle hastalıkla ilgili birtakım bunalımlar yaşayabilir. Hastalığı fark etmeye başlayan hasta, bunu kendine yakıştıramaz ve depresyona girer. Özellikle bu durum, hastalığın ilerleyen evrelerinde çok sık ve sebepsiz yere olabilmektedir. Bu durumların önüne geçmek adına, hastanızın kaygı duyduğu konuları, size açmasını sağlayabilirsiniz. Ayrıca, iyi ya da kötü hissetmesine neden olan durum ve kişileri tespit ederek, olabildiğince kötü hissetmesinin önüne geçebilirsiniz.
Evden Kaçan Hasta
Alzheimer hastaları değişen düşünceleri sebebiyle evden çıkarı sebepsizce çıkabilir. Bu durumda bazen hastaya bakan kişi, dalgın olabilir. Ufak bir dalgınlık sonucu, hastanın kaybolması gibi problemlerle karşılaşılabilir. Bu durumun önüne geçmek adına, evin kapısına kilit taktırabilirsiniz. Bunun yanında iç kapı ve dış kapıya alarm da taktırılabilir.
Dışarıya sürekli kaçan hastanın kaybolmasının önüne geçmek adına, hastanın üzerine dövme şeklinde bir “sevgi izi” yaptırılabilir. Ya da künye gibi birtakım aksesuarlar takması sağlanabilir. Fakat en doğrusu “sevgi izi” olacaktır. Çünkü, künye gibi aksesuarları hasta kendisi çıkarabilir ya da bir yerde düşürebilir.
Hastada Kişilik Değişimi
Hastalar düşüncelerini çoğu zaman kontrol edemezler. Ayrıca empati duygusuna da tamamen yitirebilirler. Daha önce yaşadıkları birtakım kötü olayları, birileri hakkında utanç verici anıları, müstehcen cümleleri veya olumsuz birtakım sözleri düşünmeden sarfeder. Bu durumda, aile üyelerinin canı sıkılabilir. Fakat aile üyelerinin, hastanın Alzheimer etkisi dolayısıyla böyle davrandığını bilmesi ve ona göre hareket etmesi gerekir. Böyle durumlarda hastanın dikkatini başka yönlere çekmek faydalı olacaktır.
Ev Düzeninde Değişiklik Yaratan Hasta
Alzheimer hastaları, sıkıldıkları zaman evde bulunan bazı eşyaların yerini değiştirebilir ya da onları saklayabilir. Bu durumun önüne geçmek adına üçüncü maddedeki uygulamaları gerçekleştirebilirsiniz. Bunun yanında, önemli eşyaları kilitli olarak saklayın. Hastanın sakladığı eşyaları, genellikle nerelere sakladığını tespit etmeye çalışın. _Bütün bunlara dikkat ederek Alzheimer hastanızın bakımını hem onun hem de sizin adınıza kolaylaştırabilirsiniz. Sabır ve sağlık dileriz…
